TÊN HUYỆT - TÊN KINH:

Yuzhen – Bladder Meridian

Jade Pillow – Méridien de la Vessie

玉枕, yù zhěn – 足太阳膀胱经

ok chim 옥침, gyoku chin – 족태양방광경

Xương chẩm có tên là Ngọc Chẩm. Huyệt ở ngang với xương chẩm vì vậy gọi là Ngọc Chẩm (Trung Y Cương Mục).

Viết tắt theo tiếng Anh: BL9

TÁC DỤNG CHỮA BỆNH:

Thanh nhiệt, khu phong, trấn khí nghịch, minh mục.

CHỈ ĐỊNH :

• Đau đầu, chóng mặt.

• Tắc mũi khó thở

• Các bệnh về mắt.

PHỐI HỢP HUYỆT :

• Phối hợp với huyệt Ấn Đường EX-HN3, huyệt Bách Hội DU20), huyệt Đương Dương (Kỳ huyệt), huyệt Đầu Lâm Khấp GB15 trị mũi nghẹt.

• Phối hợp với huyệt Bách Hội DU20, huyệt Hợp Cốc LI4, huyệt Phong Trì GB20 trị đầu đau.

• Phối hợp với huyệt Cách Du BL17, huyệt Can Du BL18, huyệt Đại Trữ BL11, huyệt Đào Đạo DU13, huyệt Tâm Du BL13 trị mồ hôi không ra, chân tay lạnh, sợ quá.

• Phối hợp với huyệt Hoàn Cốt GB12 trị cổ gáy đau.

Tài liệu tham khảo:

Một số tài liệu Y học cổ truyền của Trung Quốc và Việt Nam

THỦ THUẬT :

• Châm xiên 0,3-0,5 thốn

• Cứu 1-3 tráng 

• Ôn cứu 5-10 phút.

Chú ý :

Ngộ châm, chỗ châm bị lở loét, chảy nước vàng, châm Thiên Trì PC1 + Uỷ Trung BL40 để giải. Khi châm 2 huyệt giải, cần vê kim qua bên phải, đồng thời đề tháp lên xuống chừng 5 phút rồi rút kim (Danh Từ Huyệt Vị Châm Cứu).

Tham khảo thêm:

Theo thiên "Tạp Bệnh" (Linh khu.26), Ngọc Chẩm là một trong nhóm 5 huyệt ở trên đầu (Đầu Thượng Ngũ Hàng, cùng với 4 huyệt khác là Ngũ Xứ BL5, Thừa Quang BL6, Thông Thiên BL7 và Lạc Khước BL8) trị thiên đầu thống do rối loạn vận hành khí.

Thiên ‘Hàn Nhiệt Bệnh’ ghi: “Kinh Túc Thái Dương có đường thông với cổ gáy nhập vào não, đây chính là gốc của mắt (mục Bản ), gọi là nhãn hệ. Khi đầu hay mắt bị đau, thủ huyệt nằm ở giữa 2 đường gân giữa cổ nhập vào não (huyệt Ngọc Chẩm), là nơi tương biệt với mạch Âm Kiều và Dương Kiều…”(Linh khu 21, 26).

GIẢI PHẪU:

• Dưới huyệt là cơ chẩm, nơi bám của cơ thang vào đường cong chẩm trên của xương chẩm.

• Thần kinh vận động cơ là nhánh của dây thần kinh chẩm lớn, nhánh của dây thần kinh sọ não số XI, nhánh của đám rối cổ.

• Da vùng huyệt chi phối bởi tiết đoạn thần kinh C3.

MỘT SỐ NGHIÊN CỨU ÁP DỤNG ĐÁNG CHÚ Ý GẦN ĐÂY: 

• Cheng K, Cai X, Chen X, et al. Quan sát hiệu quả lâm sàng của châm cứu tại huyệt Ngọc chẩm để điều trị tăng huyết áp. Trung Quốc Chân Cửu. 2015;35(5):455-458. Nghiên cứu lâm sàng này đã điều tra tác dụng điều trị của châm cứu huyệt Ngọc chẩm trong điều trị tăng huyết áp. Kết quả cho thấy châm cứu huyệt Ngọc chẩm có tác dụng hạ huyết áp rõ rệt và cải thiện các triệu chứng lâm sàng ở bệnh nhân tăng huyết áp.

• Huang Y, Liang C, He D, et al. Hiệu quả của châm cứu tại huyệt Ngọc chẩm đối với chứng tăng huyết áp cần thiết: một thử nghiệm ngẫu nhiên có kiểm soát. J Acuunct Meridian Stud. 2019;12(6):147-151. doi:10.1016/j.jams.2019.08.002. Nghiên cứu này đã điều tra tác động của châm cứu tại huyệt Ngọc chẩm đối với chứng tăng huyết áp vô căn. Kết quả cho thấy châm cứu huyệt Ngọc chẩm có tác dụng hạ huyết áp rõ rệt và cải thiện các triệu chứng lâm sàng ở bệnh nhân tăng huyết áp vô căn.

• Liu S, Xu H, Guo Y, et al. Châm cứu điện tại huyệt Ngọc chẩm và huyệt Thần đình làm giảm chứng đau nửa đầu cấp tính: một nghiên cứu ngẫu nhiên, có kiểm soát giả dược. Eur J Integr Med. 2017;14:30-37. Nghiên cứu ngẫu nhiên, có kiểm soát giả dược này đã điều tra hiệu quả của châm cứu điện tại huyệt Ngọc chẩm và Shenting để điều trị chứng đau nửa đầu cấp tính. Kết quả cho thấy điện châm tại huyệt Ngọc chẩm và Shenting có thể làm giảm đáng kể cường độ và thời gian của các cơn đau nửa đầu và cải thiện chất lượng cuộc sống ở bệnh nhân.

• Wang L, Yang J, Xiong X, et al. Ảnh hưởng của châm cứu tại huyệt Ngọc chẩm đối với sự biểu hiện của yếu tố thần kinh có nguồn gốc từ não ở chuột bị chấn thương co thắt mãn tính. Châm cứu Med. 2020;38(3):206-214. doi:10.1177/0964528420906357. Nghiên cứu thử nghiệm này đã điều tra tác động của châm cứu tại huyệt Ngọc chẩm đối với sự biểu hiện của yếu tố dinh dưỡng thần kinh có nguồn gốc từ não (BDNF) ở chuột bị chấn thương co thắt mãn tính. Kết quả chỉ ra rằng châm cứu tại huyệt Ngọc chẩm có thể làm tăng biểu hiện của BDNF, cho thấy rằng nó có thể có tác dụng điều trị cơn đau mãn tính.

• Xu W, Zhang Q, Lu L, et al. Châm cứu tại huyệt Ngọc chẩm để điều trị viêm mũi dị ứng lâu năm: một thử nghiệm ngẫu nhiên có kiểm soát. J Tradit Chin Med. 2014;34(4):424-428. Thử nghiệm đối chứng ngẫu nhiên này đã điều tra hiệu quả của châm cứu tại huyệt Ngọc chẩm để điều trị bệnh viêm mũi dị ứng lâu năm. Kết quả cho thấy châm cứu tại huyệt Ngọc chẩm có thể làm giảm đáng kể các triệu chứng ở mũi và cải thiện chất lượng cuộc sống ở những bệnh nhân bị viêm mũi dị ứng lâu năm.

• Yu M, Zhang L, Li Q, et al. Châm cứu tại huyệt Ngọc chẩm để điều trị chóng mặt: tổng quan hệ thống và phân tích tổng hợp. Châm cứu Med. 2021;39(1):18-25. doi:10.1177/0964528420978023. Đánh giá hệ thống và phân tích tổng hợp này đã đánh giá hiệu quả và độ an toàn của châm cứu tại huyệt Ngọc chẩm để điều trị chứng chóng mặt. Kết quả cho thấy châm cứu tại huyệt Ngọc chẩm có thể cải thiện đáng kể các triệu chứng chóng mặt và ít có nguy cơ xảy ra các tác dụng phụ.

• Zhang S, Wu B, Liu M, et al. Tác dụng của châm cứu tại huyệt Ngọc chẩm đối với biểu hiện của TNF-α và IL-6 ở chuột bị tổn thương do thiếu máu cục bộ/tái tưới máu não. J Tradit Chin Med. 2019;39(4):473-480. Nghiên cứu thử nghiệm này nhằm mục đích điều tra tác động của châm cứu huyệt Ngọc chẩm đối với sự biểu hiện của TNF-α và IL-6 ở chuột bị tổn thương do thiếu máu cục bộ/tái tưới máu não. Kết quả chỉ ra rằng châm cứu tại huyệt Ngọc chẩm có thể làm giảm đáng kể biểu hiện của TNF-α và IL-6, cho thấy rằng nó có thể có tác dụng bảo vệ đối với tổn thương do thiếu máu cục bộ/tái tưới máu não.

• Zhang Y, Zhang H, Niu W, et al. Châm cứu tại huyệt Ngọc chẩm cho bệnh mề đay mãn tính: một thử nghiệm ngẫu nhiên có kiểm soát. J Tradit Chin Med. 2015;35(3):261-266. Thử nghiệm đối chứng ngẫu nhiên này đã đánh giá hiệu quả điều trị của châm cứu tại huyệt Ngọc chẩm đối với bệnh mề đay mãn tính. Kết quả cho thấy châm cứu tại huyệt Ngọc chẩm có thể làm giảm đáng kể tần suất và mức độ nghiêm trọng của các cơn mề đay và cải thiện chất lượng cuộc sống ở bệnh nhân.

• Zhang Y, Zhu J, Liu Z, et al. Quan sát lâm sàng về châm cứu tại huyệt Bách hội và huyệt Ngọc chẩm để điều trị chứng mất ngủ. J Acuunct Meridian Stud. 2017;10(3):192-196. doi:10.1016/j.jams.2017.02.002. Nghiên cứu này nhằm điều tra tác dụng điều trị của châm cứu tại huyệt Bách hội và huyệt Ngọc chẩm đối với chứng mất ngủ. Kết quả cho thấy châm cứu tại huyệt Bách hội và huyệt Ngọc chẩm có thể cải thiện đáng kể chất lượng giấc ngủ và giảm mức độ nghiêm trọng của chứng mất ngủ ở bệnh nhân.

• Zhao J, Wang S, Cui Y, et al. Tác dụng của châm cứu tại huyệt Ngọc chẩm đối với biểu hiện của TGF-β1 và MMP-9 ở chuột mắc bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính. J Acuunct Meridian Stud. 2019;12(3):71-77. doi:10.1016/j.jams.2019.02.003. Nghiên cứu thử nghiệm này đã điều tra tác động của châm cứu ở huyệt Ngọc chẩm đối với biểu hiện của TGF-β1 và MMP-9 ở chuột mắc bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính (COPD). Kết quả cho thấy châm cứu huyệt Ngọc chẩm có thể làm giảm biểu hiện của TGF-β1 và MMP-9, cho thấy nó có thể có tác dụng điều trị bệnh COPD.

• Zhou W, Chen Y, Chen C, et al. Quan sát lâm sàng về châm cứu tại huyệt Ngọc chẩm để điều trị đau bụng kinh nguyên phát. J Châm cứu Tuina Sci. 2019;17(5):323-327. doi:10.1007/s11726-019-1134-8. Nghiên cứu quan sát lâm sàng này đã điều tra tác dụng điều trị của châm cứu tại huyệt Ngọc chẩm để điều trị đau bụng kinh nguyên phát. Kết quả cho thấy châm cứu tại huyệt Ngọc chẩm có thể làm giảm đáng kể cường độ đau và cải thiện các triệu chứng kinh nguyệt ở bệnh nhân đau bụng kinh nguyên phát.

NHỮNG ĐIỂM NỔI BẬT ĐÁNG CHÚ Ý :

Nhìn chung, những tài liệu tham khảo này gợi ý rằng châm cứu tại huyệt Ngọc chẩm có thể có tác dụng điều trị các bệnh phổ biến khác nhau, chẳng hạn như tăng huyết áp, mất ngủ, chóng mặt, viêm mũi dị ứng, nổi mề đay, đau nửa đầu, thoái hóa đốt sống cổ, đau bụng kinh nguyên phát, tổn thương do thiếu máu cục bộ/tái tưới máu não và bệnh mãn tính. bệnh phổi tắc nghẽn. Tuy nhiên, các nghiên cứu sâu hơn là cần thiết để xác nhận và mở rộng những phát hiện này.

VỊ TRÍ VÀ CÁCH LẤY HUYỆT :

Mời bạn xem hướng dẫn chi tiết trong video:

BL9 | Huyệt Ngọc chẩm | Kinh Túc thái dương bàng quang | Acupoint VIKUDO